Тихвинский приход в КазаниСетевой этнокультурный проект кряшенского народаПричастие
на главную о проекте ccылки rus kryash tat eng

Новости
Аналитика
Актуальные темы
СМИ о кряшенах
Современное положение кряшен
Духовная история и культура
Музыкальная культура и фольклор
Этнография
Перепись 2002
Правовой ликбез
Электронные конференции
Библиотека
Галереи
Газета 'Туганайлар'
'Кряшен Сюзе'
Книжная лавка
Издательство 'КряшИздат'
Ссылки


АКТУАЛЬНЫЕ ТЕМЫ


Владимир Аппаков: 'Без бит авыл баласы...'

Г.ЕГОРОВА.

Илдә үзгәртеп кору җилләре исә башлагач, колхоз системасын хезмәтне оештыруның дөрес булмаган алымы, дип таптылар. Шуңа күрә аларны әкренләп бетерү, таркату башланды. Бу, беренче чиратта, авыл кешесен кыен хәлдә калдырды. Болай да әллә ни куанырлык хезмәт хакы алмаган авыл халкы бөтенләй эшсез калды. Күпләр, авылларга кул селтәп, шәһәр тирәсендәге оешмаларга йөреп эшли башлады. Кемнәрдер күченеп үк китте. Ә инде бу хәлләрдән чыгу юлын таба алмый аптыраучыларның кайберләре төшенкелеккә бирелеп эчүгә сабышты. Әкренләп йорт-җирләр бушап калды, чәчүлек җирләрне чүп басты. Әле д&#...


Башланганның дәвамы булыр

М.МАРТЫНОВА.

25 июнь көнне Казанда Татарстан керәшен иҗтимагый оешмасының I отчет-сайлау конференциясе үтте. Монда Республиканың егермедән артык районыннан 116 делегат килде. Рәсми даирәләрдән - Татарстан Президентының эчке политика мәсьәләләре Идарәсе җитәкчесе Александр Терентьев, Татарстан Дәүләт Советының милли мәсьәләләр комитеты башлыгы Рәзил Вәлиев, Татарстан Халыклары Ассамблеясе башкарма комитеты җитәкчесе Николай Владимиров, ТР Президентының эчке политика мәсьәләләре Идарәсенең этник политика бүлеге җитәкчесе Вячеслав Никифоров, җирлекләр белән эшләү бүлегенең баш киңәшчесе Айдар Мирсәетов катнашты. ...


В решении "кряшенского вопроса" в Татарстане происходят позитивные изменения

Русская линия

В Казани прошла вторая отчётно-выборная конференция Общественной организации кряшен республики

25 июня в Казани в МКСЦ "Ак Барс" состоялась вторая отчётно-выборная конференция Общественной организации кряшен Республики Татарстан (ООК РТ), в которой приняли участие сто шестнадцать делегатов более чем из двадцати районов республики, а также представители Удмуртии, передаёт наш корреспондент в Казани со ссылкой на представителей кряшенской общественности.

В качестве основного докладчика на ней выступил председатель Правления ООК РТ Иван Егоров (генеральный директор ОАО "Холдинговая компания Ак Барс"), зачитавший отчёт за два года деятельности организации. Кроме этого, на конференции прозвучали выступления ветерана кряшенского движения, историка Аркадия Фокина, этнографа Геннадия Макарова, священника деревни Кряш-Серда Пестречинского района отца...


Керәшеннәр берләшергә җыена

Саша ДОЛГОВ

Казанда Татарстан керәшеннәренең II корылтае узды. Корылтай керәшен оешмаларын һәм зыялыларын төп оешма тирәсендә берләшергә чакыра.

Корылтайда барлыгы 117 вәкил катнашты. Алар Татарстанның 25 районыннан җыелды. Җыелышка Удмуртия республикасында яшәүче керәшеннәр дә килгән иде.

Корылтайда рәсми даирә вәкилләре - Татарстанның президент аппаратының эчке эшләр мәсьәләләре идарәсе җитәкчесе Александар Терентьев, Татарстанның Дәүләт шурасы депутаты, шураның милли мәсьәләләр башлыгы Разил Вәлиев, Татарстан халыклары ассамблеясе башкарма комитеты җитәкчесе Николай Владимиров, президент...


Керәшеннәр: сакланып калып булырмы?

Саша ДОЛГОВ

25 июньдә Казанда Татарстан керәшеннәренең II корылтае узды. Корылтай вәкилләре борынгы керәшен киемнәрен, җыр-моңнарын, гореф-гадәтләрне саклап калып булырмы дигән сорау куя?

Корылтайда чыгыш ясаучыларның барысы да диярлек гореф-гадәтләрнең онытылып баруына басым ясады. Мирасны сакланган өлешен булса да барларга, киләсе буыннарга калдырырга тырышырга кирәк. Инде болай да соңарып барабыз, ди алар.

Галим, фольклор белгече Геннадий Макаровның аудио тасмаларга моннан 20-30 ел элек яздырып алынган 4 мең тирәсе керәшен җырлары бар икән. Менә аларны яңа аудиотасмаларга яздырыга кирәк, диде ул. Һәм керәшен оешмасыннан бу эшкә ярдәм сорады.

Нагайбәкл...

Резолюция 2-й отчетно - выборной конференции Общественной организации кряшен Татарстана

Прослушав отчет председателя правления Общественной организации кряшен Татарстана И.М. Егорова и выступления делегатов, конференция отмечает, что за отчетный период проделана большая работа по разным направлениям.

Правление общественной организации кряшен Татарстана и активисты ее районных отделений предприняли большие усилия по оптимизации организационной структуры кряшенских общественных организаций в республике.

В отчетный период наблюдалось усиление исследовательской работы, результаты которой доводились до широкой публики. Так, увидели свет итоги многолетних исследований 'Песни кряшен' (том 1) Наили Альмеевой, 'Традиционные духовые инструменты татар Волго - Камья' Г.М. Макарова, библиографический указатель 'Кряшеноведение' Т.Г. Дунаевой, сборник материалов 'Первых Глуховских чтений' под редакцией А. В. Фокина и др.

Положительным является фак...


Отчетный доклад председателя правления Общественной организации кряшен РТ на II отчетно-выборной конференции ООК РТ Егорова И.М.

ООК РТ, 25 июня 2009 г.

Уважаемые делегаты, гости, приглашенные!

Общественная организация кряшен Татарстана была создана два года тому назад, 28-го мая 2007го года по инициативе кряшенской общественности и при поддержке республиканских и муниципальных органов власти. Было избрано правление общественной организации в количестве 26-ти человек, включающей в себя руководителей существующих в республике общественных организаций кряшен, ветеранов и активистов кряшенского движения, научных и общественных деятелей, представителей районов и городов Татарстана с компактным проживанием кряшенского населения.

За эти два года организация создала свои отделения в Елабужском, Менделеевском, Пестречинском, Балтасинском, Кайбицком, Кукморском, Рыбно - Слободском, Тюлячинском районах республики и работала в тесн...


Галина Сатаева: 'Ходай үзе миңа көч бирә...'

Сөйләште Г. ЕГОРОВА.

Бала елый, ишетәсезме?! Нәрсә булган, ашыйсы килгәнме, я булмаса, егылып берәр җирен авырттырганмы, әллә соң кемдер рәнҗеткәнме үзен? Ә кайда әнисе, ник кулларына алып юатмый да, күкрәгенә кысып назламый сабыен?...

Кызганычка каршы, ата-ана назы һәр балага тигез бирелмәгән шул. Төрле сәбәпләр аркасында ятим калып, 'үксез' дигән мәрхәмәтсез исем күтәреп яшәүче сабыйларыбыз да җитәрлек әле. Тормыш 'тукмагы'ның авыр башы да иң беренче нәкъ менә шушы ялгызлар, көчсезләр җилкәсенә төшә. Чын кеше булып формалашыр, тернәкләнеп аякка басар өч...


Дүсмәттә икеләтә бәйрәм

М.МАРТЫНОВА.

Мамадыш районы Дүсмәт авылында Язгы Микула көнне яңа чиркәү ачылды. Бу - район җирлегендә эшли башлаган чиркәүләрнең алтынчысы. 'Авыр чакларыбызда, ниндидер кайгы килсә, без Ходайга ялварабыз, һәрвакыт сорыйбыз. Ул безгә булыша - хәсрәт артта кала. Ләкин булышкан өчен рәхмәт әйтергә, никтер, онытабыз. Авылда изге йорт - чиркәү булса, без сораучылар гына түгел, бирүчеләр дә булыр идек', - ди чиркәүне төзетүчеләрнең берсе - Николай Иванович Павлов.

Табигатьнең иң гүзәл почмагына кереп урнашкан икән Дүсмәт авылы. Тирә-ягын таулар, урманнар әйләндереп алган. Йортлары, каралты-куралары да хуҗ...


Сөйдергән дә сүз, биздергән дә сүз

М.МАРТЫНОВА.

Күптән түгел редакциябездә КДУның Чаллы филиалында укучы бер төркем студентлар булып китте. Журналист профессиясенең нечкәлекләрен күбрәк белү максатыннан, алар редакторыбыз - Людмила Белоусовага сорауларын бирделәр. Студентларны журналистикага караган сораулар гына түгел, ә безнең газетабызга, гомумән, керәшеннәргә кагылышлы күп кенә мәсьәләләр дә кызыксындыра булып чыкты. Журналистлар көне уңаеннан, укучыларыбыз игътибарына әлеге әңгәмәне тәкъдим итәбез.

- Бүген Интернет заманы. Журналистлык эшен аннан башка күз алдына да китереп булмый. Сез дә Интернет хәбәрләрен кулланасызмы?

- Безнең газ...


Замана иләгеннән иләнеп...

В.МАКСИМОВА.

Чиркәү бетсә, авыл кала бәрәкәтсез,

Мәктәп бетсә, авыл кала киләчәксез.

Бәрәкәтсез, киләчәксез авыл

Югалуга юл тотадыр ич бер эзсез...

Икмәк белән генә яшәп булмый, дигәннәр борынгылар. Икмәктән кала, кешене кеше иткән нәрсәләр - иман белән белем.

1862 елда Казанда Үзәк керәшен мәктәбе ачылып, алга таба керәшеннәр яшәгән төбәкләрдә дә филиаллар ачыла башлый. Питрәч районының Янсуар авылында да 1868 елда ачылган мәктәптә ир балалар укый башлый. Шул гомердән башлап, 140 ел эчендә кемнәрне генә чыгармаган да, кемнәр генә бу м&...


Мария Александрова: 'Әлегә йөгерәбез, сикерәбез, кыш җиткәч - чаңгыга басарга исәп!'

Сөйләште М.МАРТЫНОВА.

Мария Григорьевна Александрованы Балык Бистәсе районында белмәгән кеше әздер, яшь вакытта комсомол, аннан партия, 80-90нчы елларда культура-мәдәният өлкәсен, соңгы елларда районның Ветераннар Советын җитәкли. 40 елдан артык хезмәт итү чорында аңа меңләгән кеше белән аралашырга, төрле мәсьәләләрне хәл итәргә туры килә.

Балык Бистәсе муниципаль районы башлыгының социаль мәсьәләләр буенча ярдәмчесе Хәбибуллин Ришат Хәбриевич аның турында болай ди: 'Мария Григорьевна - безнең район өчен хәзинә ул. Һәр эшен 'булсын' дип...


Жырлый-жырлый сандык актардык...

В.ЕРМАКОВА.

Минем җыруларым ай берәү генә,

Сандык төпләрендә сырларда.

Шушы җыруымны саклаплар тоттым

Сезнең өчен генә җырларга...

Керәшеннәр шулай җырлый. Җырларның да, малларның да асыллары сакланган сандыклар халкыбызда байтак әле. Менә шундый сандыктагы малларны барлау өчен 16 апрель көнне Казан шәһәре Халыклар Дуслыгы йортында керәшеннәр күргәзмә-концерт оештырды. Кул эшләре остасы Валентина Максимова сандык төбендәге малларны барласа, 'Бәрмәнчек' керәшен фольклор ансамбле сандык сырларында сакланган җырларны халыкка чыгара торды. Халык дигәнебез - керәшеннәрнең рухи һәм материаль культурасы белән якыннан танышыр...


Олы көнгә олы бүләк

В.МАКСИМОВА.

Татарстан Халыклары Ассамблеясенең планында каралган Олы көн (Пасха) бәйрәме быел "Ак Барс" яшьләр үзәгендә узды. Башка елгы бәйрәмнәрдән аермасы шул: быелгы 23 апрель көнне узган бәйрәм тулысы белән яшьләр кулында иде. Атна уртасы булуга карамастан, халык шактый җыелды һәм бик канәгать таралды.

Иң элек сәхнәгә Тихвин чиркәве настоятеле отец Павел күтәрелеп, барча халыкны Христосның терелеп торуы белән котлады.

...Замана кешесен халык җырлары белән җыеп булмый, җыелган очракта да бер-ике озын көйдән соң тарала башлыйлар... - дигән зар хәзерге җырчылардан еш ишетелә. 23 апрель көнне узган Олы көн бәйрәмендә...


Отец Димитрий: 'Проблемабыз халкыбызны иманга кайтару өстендә аз эшләвебездәдер...'

Сөйләште В.МАКСИМОВА.

Ходайга шөкер, соңгы елларда керәшеннәр арасында да дингә тартылу сизелерлек арта бара. Күп булмаса да, керәшенчә келәүләр үтә торган чиркәүләр ачылды, яңалары төзелә. Бүген безнең кунагыбыз - Питрәч районы Керәшен Сәрдәсе авылындагы Изге Николай чиркәве настоятеле отец Димитрий (Сизов Дмитрий Валерьевич).

- Отец Димитрий, белгәнебезчә, Сез инде берничә ел Керәшен Сәрдәсендә яшисез. Авыл халкының олысын-кечесен яхшы беләсез. Бүгенге көндә яшьләрне чиркәүгә тарту җиңелрәкме, әллә өлкәннәрнеме?

- Әг&#...


Хәрәкәттә - бәрәкәт

Р.МИХАЙЛОВА.

1965 елның октябрендә Татарстан автотранспорт идарәсе һәм Әлмәт автотресты приказлары нигезендә, Түбән Кама автохуҗалыгы оештырыла. Әкренләп ул автобуслар, йөк машиналары белән тулыландырыла. Бу әле шәһәрнең барлык автотранспорты бер оешмага караган чор. 1974 елның декабрендә автохуҗалык ике мөстәкыйль предприятиегә - Түбән Кама пассажир автотранспорты һәм Түбән Кама йөк автомобильләре предпритиеләренә бүленә.

Түбән Кама пассажир автотранспорт предприятиесе (ПАТП) үз өстенә төп функция - халыкны йөртүне ала. Күп сыйдырышлы "ЛАЗ", "ЛиАЗ" автобуслары яшь шәһәр урамнары, район юллары...


УЛЬЯНА КНЯЗЕВА: 'Көлә-көлә, көлдерә-көлдерә гомер кичерәм...'

Сөйләште Р.МИХАЙЛОВА.

Түбән Кама шәһәре 'Мунча ташы' эстрада-көлке театры артисты, Татарстан Республикасының атказанган мәдәният хезмәткәре, Түбән Кама балалар мәдәният сарае директоры Ульяна Никандровна Князева бүген безнең кунагыбыз.

- Ульяна Никандровна, Сез әлегәчә безнең өчен 'Мунча ташы' театры артисты буларак кына билгеле идегез. Бактың исә, сәхнәдәге уены белән меңнәрне үзенә гашыйк иткән Ульяна Князева әле директор да икән.

- 1981 елны Казан дәүләт культура институтының Театр коллективлары режиссеры факультетын тәмамлагач, Түбән Камага кайтып, Зур ...


Җыламаганга имезлек бирмиләр

М.МАРТЫНОВА.

2009 ел керәшеннәр өчен уңышлы булырга охшый. Яңа елга аяк басуыбызга әллә ни күп вакыт узмаса да, Татарстан керәшеннәр иҗтимагый оешмасы вәкилләре инде ике зур очрашу үткәрделәр. 19 февральдә Чаллыда үткән киңәшмәдә атнакөн мәктәпләре турында сүз булып, мондый мәктәпләрнең тәҗрибәсен өйрәнү, тарату максатыннан, фәнни-практик семинар уздыру кирәклеге әйтелде. Шушы максатны күз алдында тотып, "Туганайлар" газетасы коллективы 23 мартта атнакөн мәктәбе лидерларын үз бинасына "түгәрәк өстәл"гә җыйды. Очрашуда Менделеев, Алабуга төбәгеннән, Түбән Кама, Чаллы ш&...


НАДЕЖДА ФИРСОВА: "МЫ ДЕЛАЕМ МАЛЕНЬКИЕ ДЕЛА, НО С БОЛЬШОЙ ЛЮБОВЬЮ..."

Интервью Л.БЕЛОУСОВОЙ.

В этом праздничном номере дорогой гостьей нашей редакции стала директор Центра по охране памятников и туризму Нагайбакского района Челябинской области Надежда Павловна Фирсова.

- Надежда Павловна, волею судьбы и по преемственности поколений Вы стали последователем Алексея Михайловича Маметьева - человека большой души, посвятившего свою жизнь возрождению нагайбаков, автора нескольких книг, основоположника краеведческого музея, создателя и руководителя Фершампенуазской картинной галереи...

Как Вы чувствуете себя в подобной роли?

- Вы слишком высоко меня оцениваете. В то же время, это многому обязывает и накладывает на меня большую ответственность. Алексей Михайлович - высота недосягаемая, очень много сделал для кряшен и нагайбаков. Я, как племянница, изучаю его наследие, восстанавливаю записи... По некоторым его записям, я нашла людей,...


Киңәшле эш таркалмый

Р.МИХАЙЛОВА.

Татарстан керәшен иҗтимагый оешмасы вәкилләре әле 7 февраль көнне генә Казанда идарәнең киңәйтелгән утырышында хәл итәсе мәсьәләләрне уртага салып сөйләшкән иделәр. Инде менә 19 февральдә шундый очрашу Чаллы шәһәрендә узды. Оешма җитәкчесе Иван Егоров белән очрашуга Менделеев, Алабуга, Чаллы төбәге активы килгән иде.

- Эшләрегезне калдырып, вакыт табып килүегез өчен рәхмәт, - дип башлады керәшен активистлары белән очрашуны Иван Михайлович Егоров. - Бер-беребезне аңлау, бер булып яшәү өчен ешрак очрашырга кирәк. Казандагы утырыштан соң да, күбебез шул фикер белән таралышты. 90 нчы елларда башланган ...


Страницы: 1 2 3 4 5
 

НАВЕРХ


© Сетевой этнокультурный проект kryashen.ru, 2002.
Создание и поддержка - НКЦ кряшен г.Казани и Республики Татарстан.
Идея - Александра Журавского. Дизайн - Ольги Святкиной.
При полном или частичном использовании материалов ссылка на kryashen.ru обязательна.
Вопросы, предложения, замечания и отзывы: