о проекте ccылки rus kryash tat eng
|
АКТУАЛЬНЫЕ ТЕМЫБез д? булдык Кайбыч якларындаМ.МАРТЫНОВА.Кайбыч районыны? Соравыл, Иске Т?рбит авыллары турында 'Безне? г??ит' битл?ренд? басылган 'Аклы-каралы мунча' (14 октябрь, 2009 ел), 'Тарихны ?уймаучылар авылында' (28 октябрь, 2009 ел) диг?н язмалар к?п б?х?сл?р уятты. Анда язылганнарны ?зл?рен мыскыллау дип кабул итеп, бик к?п кешел?рд?н редакцияг? ризасызлык хатлары килг?н. ? язмаларны? авторы Эльвира Фатыйхова, киресенч?, авылларын мактап, кешел?рен? сокланып язган идем, д?рес а?ламаганнар, дип, бу як халкына ?пк? белдер?. Без д? булып кайттык Кайбыч якларында. Га??пл?ндерг?н н?рс?л?р, чыннан да, к?п ик?н анда. Йортны монда ?м? бел?н салаларИ? элек, без авыл кешел?рене? ?зара тату-дус яш??л?рен?, бер-берл?рен? карата ярд?мчел булуларына сокландык. 'Яшьл?рг? торак' программасы буенча т?зел? торган йортлар - моны? ачык мисалы. ?йне бу якларда ?м? бел?н к?т?р?л?р. Буралы ?йне ?м? бел?н к?т?рг?нн?рен бел?без, ? мен? таш йортны берь... Б?рм?нчек - яз ч?ч?геМ.МАРТЫНОВА.Казанда 2 декабрьд? 'Б?рм?нчек' д??л?т кер?шен фольклор ансамблене? презентациясе узды. Концерт-чыгыш, бер яктан, ансамбльне? й?зен, н?рс?г? с?л?тле ик?нен, нинди юн?лешт? эшл?вен, и?ади омтылышын к?рс?тс?, икенче яктан, и?ат т?ркемен ?стер? ?чен н?рс?л?р эшл?рг? кир?клеген д? ачыклады. 'Б?рм?нчек'не? ?леге чыгышы беренчесе т?гел. 'Туым жондозы' яшьл?р фестиваленд? ?к аны? у?ышларын к?реп куанган идек. Елга якын вакыт эченд? алар ничек ?ск?нн?р, н?рс?не я?артканнар, н?рс?л?рне, киресенч?, т?шереп калдырганнар? Фикерл?ре бел?н уртаклашуны сорап, бернич? кешег? м?р???гать иттек. Зил? В?лиева, ТР культура министры: - Мирасыбызны барлаганда, беркемне? д? ?леше артык т?гел. Коллективны оештырганда, шушы олы максат к?з алдында тотылды. Безне? профессиональ д?р???д? эшли торган коллективларыбыз к?п. ??рберсене? ?з й?зе, ?з тарихы. Шулар арасында 'Б?рм?нчек' - и? т?пчеге. Без халык... Берг?лект? - б?р?к?тМ.МАРТЫНОВА.4-6 декабрь к?нн?ренд? Казан ш???ренд? Кер?шен яшьл?рене? I форумы булып ?тте. Форумны? т?п оештыручысы - Татарстан Республикасы кер?шен и?тимагый оешмасы, кер?шен яшьл?ре активистлары. ?леге форумда республиканы? т?рле районнарыннан, Башкортстаннан, Удмуртияд?н, Чил?бе ?лк?сене? Нагайбак, Чиб?рк?л районнарыннан сайланган 200д?н артык делегат катнашты. Кил?ч?гебез яшьл?р кулында. ? алар кем булырлар? Халкыбызны? телен, гореф-гад?т, йолаларын сакларлармы? Глобальл?ш? чорында безне без итк?н ?зенч?лекл?рне б?тенл?й югалтмабызмы? Форумда ?н? шундый сорауларга ?авап эзл?нде. Н?ти??д?, 'Б?р?к?т' дип аталган Татарстан Республикасы кер?шен яшьл?ре оешмасы, Татарстан Республикасыннан читт? яш??че кер?шен яшьл?рен берл?штер?че регионара координацион Совет т?зелде, Устав расланды. Кер?шен яшьл?ре х?р?к?тене? т?п бурычларын билгел??че резолюция кабул ителде. Форум к?нд?легеПленар утырыш Кер?шен ... Теләкләр берСөйләште Г.ЕГОРОВА.4-5 декабрь көннәрендә республика тарихында беренче тапкыр Керәшен яшьләре форумы уза. Форумда Татарстанның төрле төбәкләреннән генә түгел, Чиләбе өлкәсе, Удмуртия, Башкортстан республикаларыннан да яшьләр катнашачак. Яшьләр үзләре әлеге вакыйганы ничек кабул итте соң? Алар форумнан ни көтә, нәрсә ишетергә тели һәм булачак яшьләр оешмасының төп эшен нәрсәдә күрәләр икән? Шушы сорауларга җавап эзләп, делегатларның берничәсенә мөрәҗәгать иттек. Алена Смирнова, Мамадыш районы делегаты: Яшьләр форумының программасы белән танышып чыктым, минемчә, бик кызыклы. Тагын, тарихка к... Луиза Янсуар: '...һәркемгә үз йөге бирелә'Сөйләште М.МАРТЫНОВА.Яшь шагыйрә Луиза Янсуарның шигырьләрен укып, алардагы хис-кичерешләр байлыгына, рух-җан, уй-хис бөтенлегенә күп тапкырлар соклансам да, үзе белән таныш түгел идем әле. Җай чыгып, күрешү мөмкинлеге тугач, бик сөендем. Бүгенге поэзия, шигърият мәйданына килүче яшьләр һәм, гомумән, шигырь чире кагылган дөнья турында фикерләрен ишетәсем килде. Аның җаваплары укучыларыбыз өчен дә кызыклы булыр, дип уйлыйм. Луиза Янсуар (Шарова) - бүген 'Туганайлар' кунагы. Кыскача аның турында: Луиза Янсуар - Татарстан Язучылар берлеге әгъзасы. Туган ягы: Питрәч районы Янсуар авылы. Белеме: КДУның татар филологиясе... Михаил Мифодеев: 'Үзәгебезгә чир тиде - вакытында дәваланмасак, юкка чыгуыбыз бар'Сөйләште М.МАРТЫНОВА.21 ноябрьдә Тукай районы Мәләкәс авыл җирлеге башлыгы Михаил Васильевич Мифодеевка 60 яшь тула. Ул - район Советы депутаты, Республика иҗтимагый керәшен оешмасының идарә члены. Тукай муниципаль районы башкарма комитеты җитәкчесенең социаль мәсьәләләр буенча урынбасары Роза Михайловна Тимофеева аның турында: 'Михаил Васильевичны 1976 елдан бирле беләм. Халык турында кайгыртып яшәүче җитәкче. Үтә җаваплы, принципиаль, алынган эшен җиренә җиткереп үтәүче. Аның кебекләр сирәк очрый', - дип бәя бирде. Михаил Мифодеев - бүген редакциябез кунагы. - Михаил Васильевич, берничә көннән Сез го... Ангел Христов: 'Татарстанда православ керәшеннәр булган кебек, Болгариядә дә мөселман помацилар бар'Сөйләште Л.БЕЛОУСОВА.Болгариядән тарихчы, документаль фильмнар авторы булган Ангел Христовның Татарстан керәшеннәре янына инде икенче тапкыр килүе. 2006 елдагы беренче визитының нәтиҗәсе буларак, Болгариянең Шумен шәһәрендә узган кинофестивальдә күрсәтелгән 'Кряшените' фильмы фестиваль дипломына лаек булды. Әлеге фильм 2008 елның мартында узган 'Глухов укулары' фәнни конференциясендә дә күрсәтелеп, зур кызыксыну уятты. Христовның республикабызга килүе Покрау көненә туры килеп, болгарияле дустыбыз Халыклар Дуслыгы йортында кадерле кунак буларак кабул ителде. 'Керәшендә сүз белән сыйламыйлар' дигән әйтемне чит... Яшьләр килә!4-5 декабрьдә Татарстан Республикасы керәшен иҗтимагый оешмасы һәм Татарстан Халыклары Ассамблеясе Казан шәһәрендә керәшен яшьләренең I форумын уздыра. Форумда республикабызның керәшеннәр яшәүче барлык шәһәр-районнарыннан, шулай ук Чиләбе өлкәсендә, Башкортостанда, Удмуртиядә яшәүче яшьләребездән 210 делегат катнашачак. Форумның ике көнлек программасында проблемалы чыгышлар, түгәрәк өстәлләр, мастер-класслар, культура чаралары каралган. Бүгенгесе көндә шәһәр һәм районнарда Форумга делегатлар сайлау бара.
ПРОГРАММА I ФОРУМА КРЯШЕНСКОЙ МОЛОДЕЖИВремя проведения: 4-5 декабря 2009 Место проведения: г. Казань, Сибирский тракт, д. 7, Санатори... Интервью главного редактора газеты 'Туганайлар' Людмилы Белоусовой с кинодокументалистом Ангелом Христовым из города Шумен БолгарииЧем вызван Ваш интерес к кряшенам? 2006 году судьба привела меня в вашу республику. Пользуясь случаем, я решил ознакомиться с историей Волжской Болгарии. Несколько дней работал в Институте истории имени Марджани, Национальном музее и Казанском кремле. Побывал в Булгаре, Святом ключе, Биляре. Елабуге, Набережных Челнах и Нижнекамске. Когда мне сказали о том, что среди потомков булгарского народа, кроме мусульман, есть и православные, я даже не поверил. В Татарстане, как же и в Болгарии, не весь народ принадлежит к одной конфессии. Если в Татарстане есть татары-мусульмане и кряшены-христиане, в Болгарии есть болгары-христиане и болгары-помаци, исповедующие ислам. Эта схожесть удивила меня и вызвала особый интерес. Встречи с историком Аркадием Фокиным, настоятелем Кряшенской церкви отцом Павлом ... Әйткән сүзе - аткан укГ.ЕГОРОВА.Яр Чаллы шәһәре "Строймеханизация - МА" оешмасының генераль директоры Александр Михайлович Аппаков 8 октябрь көнне үзенең 60 яшьлек юбилеен билгеләп үтте. Тумышы белән Түбән Кама районы Благодатный авылыннан булган Александр Михайловичны без Чаллы керәшен оешмасының актив члены буларак беләбез. Ә менә кеше буларак ул нинди икән? Кемнең кем икәнлеген беләсең килсә, дусларыннан сораш, дигәннәр. Шуны исәптә тотып, без дә Александр Михайлович белән аралашып яшәгән, аны якыннан белгән дусларына мөрәҗәгать иттек. Аларның фикерләрен ишетү юбилярның үзенә дә кызыклы булыр, дип уйлыйбыз. Петр Кудряшов, идарә члены, Техник колледж директоры: Бер йөрәктә туган җыр мең йөрәкне кузгатаГ.ЕГОРОВА.Татарстанның атказанган сәнгать эшлеклесе, композитор һәм баянчы Марс Макаров 29 октябрь көнне үзенең 70 яшен тутыра. Озак еллар сәнгать өлкәсендә бергәләп хезмәт куйган иҗатташ дуслары авызыннан аңа карата әйтелгән җылы сүзләр юбилярыбызга бәйрәм бүләге буларак барып ирешер, дип өметләнәбез. Музыка белгече, Татарстанның атказанган сәнгать эшлеклесе Клара Таҗиева: - Мин Марс Макаровны 1968 елда филормониягә килгәннән бирле беләм. Озак еллар бергә эшләдек, дусларча мөнәсәбәттә тордык. Хәзер инде сәхнәгә сирәк чыкса да, заманында бик популяр иде. Ул беркемгә дә о... "Гөбенә"дә хәлләр гөл генәМ.МАРТЫНОВА.Авыл хуҗалыгы һәм азык-төлек тармагы хезмәтчәннәренең һөнәри бәйрәме билгеләп үтелгән бу көннәрдә без, бер төркем редакция хезмәткәрләре, республиканың Кайбыч районында булып кайттык. Игеннәр күкрәп үсәр чакта бер тамчы яңгыр төшмәсә дә, кайбычлылар коры ел өчен шактый мул уңыш җыеп алганнар. "Уңыш - 2009" бәйрәме үтә торган "Корстон" күңел ачу-сәүдә үзәгенә "Алтын Башак" инвесторына караган "Гөбенә" агрофирмасы директоры Альберт Рәхмәтуллин да чакырылган. Безне хуҗалыкның баш агрономы Юрий Осипов каршы алды. Ул оста белгеч, кызыклы әң... Александр Васильев: 'Кризистан ил белән генә чыгып була'Сөйләште М.МАРТЫНОВА.Кама Пресс-рам заводы 'КамАЗ'ның иң әһәмиятле звеноларының берсе. Монда эш гади металл листны кисүдән башланып, әзер рамнар, буялган кабиналар җитештерү белән төгәлләнә. Пресс-рам заводының 17 төп һәм утыздан артык ярдәмче цехында сигез меңгә якын эшче һәм инженер-техник персонал эшли. Моннан 30 ел элек 3-4 төрдәге кабина һәм рам эшләсәләр, хәзер 180 модификациядәге рам, 200 төрле кабина каркасы ясала. Вакыт үткән саен буыннар алмашына, таләпләр үсә. Заводның нигезен салучыларга, беренче продукциясен чыгаручыларга бик кыен булса, хәзергеләргә тагын да кыенрак. Конкуренция зур, са... Владимир җегетләреР.МИХАЙЛОВА, М.МАРТЫНОВА.'Кама' урман хуҗалыгы - Мамадыш, Балык Бистәсе, Чистай районы чикләренә урнашкан дәүләт бюджет учреждениесе. Ул җиде урманчылыкны үз эченә алып, 54166 гектар җир били. Шуларның 9268 гектары нарат урманнары булса, 3493 - чыршы, 7536 - имән, 11194 - каен, 4145 - усак, 6318 гектары юкә урманнары. Урманнарда безнең климатны яратып үсүче өрәңге, карама, зирек, элмә, тал, тирәк, зелпе, чикләвек, шомырт, миләш һәм тагын әллә ни төрле агачлар бар, төрледән-төрле җәнлек-хайваннар яши. Мамадыш районы Владимир авылында туып-үсеп, язмышларын шушы 'Кама' урман хуҗалыгы белән бәйләгән өч ир-егет турында сүзебез. Алар - урман хуҗалыгы җ... Келәүгә кая барыйык?Соңгы елларда керәшен авылларында да чиркәүләр, чачауниклар, келәү йортлары ачылу ешайды, дисәк тә була. Болар турында газетабызда һәрчак хәбәр итеп торабыз. Бу күренеш керәшеннәрнең рухи уянуымы, әллә 'башкалар кыланганга' иярү генәме? Җавап табу бик авыр. Чөнки бүгенге көндә, инде ачылган чиркәүләргә дә йөрүчеләр бик аз. Әле бит төзелеп ятучы чиркәүләр дә бар? Дөрес, күпчелек авыллар кечерәйгәннән-кечерәя бара, яшьләр аз кала. Чиркәү салу - мунча салу түгел, кесәң тулы акча булган очракта да, күпме ишекләр шакып, туксан тугыз 'рөхсәт' алырга кирәк. Үзеннән-үзе сорау туа: кир... Евгений Баркарь: 'Халыкта нинди генә шаукым калдыклары булса да, ул аларны үз дини кысаларына кертә...'Сөйләште Л. БЕЛОУСОВА.12 августтан 20 августка кадәр республикабызда фәнни экспедиция белән Санкт-Петербург шәһәреннән Диннәр тарихы музее фәнни хезмәткәре Евгений Баркарь булып китте. Яшь галим Казан, Чаллы, Түбән Кама шәһәрләрендә, Питрәчтә, Керәшен Сәрдәсе, Әлбәден, Тәмте, Керәшен Казысы, Янсуар, Кибәч, Аулаш, Мартыш авылларында булды. Визитның соңгы көннәрендә Евгений Владимирович редакциябездә кунакта булып, үзенең фикерләре белән уртаклашты. - Евгений Владимирович, Сез инде берничә ел керәшеннәр тормышы белән кызыксынасыз. Сезнең керәшеннәрне... Ач, укучым, белем ишекләрен!Г. ЕГОРОВА.Әле кайчан гына җәйге каникулга таралышкан балаларның кабат парта араларына кайтыр вакытлары җитте. Мәктәпләребез ни хәлдә? Алар бер башка үсеп, яңа көч белән белем иленә кабат әйләнеп кайтучыларны каршы алырга әзерме? Узган уку елы башланганчы сизелерлек искән 'оптимизация', аннары ил алдында килеп туган экономик кризис җилләре мәктәпләргә кай ягы белән кагылган? Укытучы һәм укучылар яңа уку елын нинди уй-теләкләр белән каршы алалар икән? Зәй районы Кабан-Бастрык гомуми белем бирү мәктәбе директоры Тәкыя Ситдыйкова хәбәр итүенчә, быел капиталь ремонт ясау каралмаса да, агымдагысын җиренә җиткереп башкарганнар. - Райо... ВАСИЛИЙ БОРИСОВ: 'Уңышларыбызның сере - яхшы кешел?рд?, эшне? оста оештырылуында'Сөйләште М.МАРТЫНОВА.Борисов Василий Александрович - 'Татспецнефтехимремстрой' тресты директоры. Белеме: Казан химия-технология институты. Бүләкләре: 2006 ел - Татарстан Республикасы Төзелеш, архитектура һәм торак-коммуналь хуҗалыгы министрлыгы Почет грамотасы; 2008 ел - 'Татарстан Республикасының атказанган төзүчесе' дигән Мактаулы исем; 2009 ел - Нефть химиясе промышленносте профсоюзы Үзәк комитетының 'Аеруча хезмәтләре өчен' дигән мактау билгесе. Түбән Кама шәһәренең 'Татспецнефтехимремстрой' тресты эшчеләре быелгы Төзүчеләр көнен икеләтә бәйрәм иттеләр. Башта Казандагы 'Спецкаучукремстрой' ... Чиркәүле авыл - бәрәкәтле авылВ.МАКСИМОВА.Быелның 7 августы Лениногорск районы Федотовка авылы кешеләре өчен иң куанычлы көн булып тарихка кереп калды. Бу көнне авылда Архангел Михаил чиркәве яңадан төзелеп, келәүләр башларга кабат ишекләрен ачты. Әле ике ел элек кенә урынын аруландырып, авылның хөрмәтле кешесе Афанасьев Иван Васильевич ясаган качны куйган иделәр. Чиркәү тергезү озак, мәшәкатьле, чыгымлы эш. Шуңа күрә дәүләт ярдәменнән башка ерып чыга алмаслыкны аңлап, авыл картлары киңәшеп, авылдашлары Антипов Вадим Ивановичка мөрәҗәгать итәләр. Вадим Иванович бүгенге көндә Түбән Новгород шәһәрендә Идел буе... Керәшеннәр бер канатлымы?С. ДОЛГОВ, КДУ студенты.Керәшеннәр июль аеның беренче яртысында дини һәм традицион йола бәйрәмнәрен билгеләде. 8 июльдә Казанның керәшен чиркәве Тихвин Изге Ана иконасын олылады. Әлеге көн керәшен чиркәвенең престольный бәйрәме булып санала. 11 июльдә исә Татарстанда зурлап Питрау бәйрәме уздырылды. Келәүгә Казан епархиясе архиепискобы Анастасий да килде. Татарстанның атказанган мәдәният хезмәткәре, керәшен җырларын оста башкаручы булып танылган Николай Храмовка бу көнне дьякон дәрәҗәсе бирелде. Хәзер ул керәшен чиркәвендә Павел әтейгә дини йолаларны башкарганда ярдәм итәчәк. Бәйрәм... |
|
|